top of page

Της Τούλας Ρεπαπή

«Καταπληκτικές εικόνες, ονείρου και φαντασίας, κοσμούν το κείμενο, όπως το ζευγάρωμα ή τα ερωτηματικά που γεννά η θέα ενός αντρικού ρούχου. Όταν δύο αγρίμια σμίγουν. Ο άντρας και η γυναίκα. Τα ενώνει ο έρωτας. Όλη αυτή η επιθυμία του ταιριάσματος κάνει όλο το κομμάτι του βιβλίου απέναντι στον Κώστα, τον άνδρα της κυράς της Ρω, να είναι μια φωνή αγάπης και θρήνου. Πόσο πολύ τον αγάπησε! Αποδεικνύοντας πόσο πολύ ολοκληρώνεται η ζωή μιας γυναίκας από την παρουσία του άνδρα. Περιγραφή μιας μητριαρχικής οικογένειας/κοινωνίας, η οποία δίνει προβάδισμα στους άνδρες, τους ποτίζει με τις αξίες της για να υποτάξουν κατόπιν δύο θηλυκά: τη γυναίκα και τη ζωή.

Λέει κάπου ο Γιάννης Σκαραγκάς «…στο χώμα πέφτεις, από νεκρή καρδιά. Δεν είναι οι νόμοι που κρατάνε τον ήλιο στη θέση του, αλλά τα αμέτρητα κομματάκια των ανθρώπων που λιαστήκανε μπροστά του και κλείσανε τα μάτια μ’ ευγνωμοσύνη».

Λεξιλόγιο και παρατηρήσεις μιας άλλης ωριμότητας και βιωμάτων έρχονται να επιβεβαιώσουν το χάρισμα της γραφής του να χτίζει κόσμους. Το καταφέρνει με το να διαφοροποιείται απέναντι στους ήρωές τους, αποβάλλοντας τον ρόλο του συγγραφέα καθώς γίνεται ένας από αυτούς. Η σκέψη του μέσα στη σκέψη τους. Ψωμί, δουλειά, οικογένεια, σπίτι, Θεός, Πατρίδα. Ωστόσο, πόνος βγαίνει από κάθε παρατήρηση. Ο πόνος της έλλειψης. Της στέρησης. Γι’ αυτό ευφυώς όλο το βιβλίο δεν χωρίζεται σε κεφάλαια αλλά είναι ένας μονόλογος. Ένας μονόλογος γεμάτος βεβαιότητα και αμφισβήτηση, αγάπη και απέχθεια, ένδεια και πληρότητα, φόβο και αντίσταση και, τέλος, υποταγή. Έτσι όπως ακριβώς είναι η ζωή. Ένας μονόλογος που ηχεί σαν μια κραυγή της ηρωίδας του ή σαν αφήγηση/εξομολόγηση προς τη ζωή, που τα φέρνει όλα.

Η γραφή του αλλάζει και αυτή. Το λεξιλόγιο ποικίλλει στην προσπάθεια του συγγραφέα να εκφράσουν οι ήρωές του τα συναισθήματά τους. Οι λέξεις, και στο βιβλίο του αυτό, έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Ταυτόχρονα, περιγραφές και παρομοιώσεις ξεφεύγουν από την ποιητικότητα της σύλληψής τους και χρωματίζονται από τον πόνο που δίνει η ζωή. Μικρές προτάσεις δίνουν σφρίγος στη γραφή, ενώ λέξεις και συλλογισμοί ανοίγουν ρωγμές αγάπης, πόνου, έρωτα, απώλειας, ήττας, ελπίδας, απογοήτευσης, προσμονής, αφοσίωσης και δύναμης. Όλα αυτά αναβλύζουν από τις ρωγμές που χαίνουν στο κείμενο. Προτάσεις μαγικές το συνδέουν. Το κάνουν άλλοτε να ελπίζει και άλλοτε πάλι να αντέχει. Προτάσεις προβάλλουν άλλοτε σαν κραυγές, άλλοτε σαν αγκαλιά γεμάτη στοργή ή γεμάτη πόνο. Παρομοιώσεις, παραπομπές και παραλληλισμοί γεμάτοι από τη σοφία των διαπιστώσεων της ζωής, με τα αντίθετα που εκφράζονται μέσα σε αυτές να αποτυπώνουν τη δυναμική τους. Ένα τελείως διαφορετικό βιβλίο, όπου η ποίηση μάχεται τον ρεαλισμό δίνοντας και αναδεικνύοντας μια άλλη δυναμική της πένας του συγγραφέα.

Η χρήση μιας διαφοροποιημένης γλώσσας προβάλλει συγχρόνως τη συγγραφική δεινότητα του Γιάννη Σκαραγκά καθώς μετακινείται μέσα από τα βιβλία του από τη μια κοινωνία στην άλλη αποτυπώνοντας άριστα την ιδιαιτερότητα και διαφορετικότητα της σκέψης, της έκφρασης των ηρώων του. Ωστόσο, το κοινό σημείο το οποίο παρουσιάζει το Ο ουρανός που ονειρεύτηκες και Η κυρά της Ρω είναι πως οι ήρωες αυτών των βιβλίων του, είτε προϊόντα μυθοπλασίας όπως στο πρώτο είτε πραγματικά πρόσωπα, όπως συμβαίνει στο δεύτερο, έχουν έναν κοινό παρανομαστή: είναι αποκομμένοι. Αποκλεισμένοι. Έγκλειστοι. Αιτία το νερό. Αλλού είναι η καταρρακτώδης βροχή, ένα τυχαίο γεγονός, και αλλού είναι η θάλασσα, μια συνειδητή επιλογή. Ίσως ο συγγραφέας να έχει εντοπίσει τις ποιότητες, θετικές και αρνητικές, που αναδεικνύονται όταν πιέζει το γεγονός της απομόνωσης και του αποκλεισμού, διαμορφώνοντας χαρακτήρα και αξίες».

bottom of page